Στα ενδότερα ενός βυζαντινού οίκου (μέρος πρώτο)
Τρία ζευγάρια δερμάτινες εμβάδες (είδος δερμάτινων παπουτσιών τύπου παντοφλέ, για να βαδίζεις) διακοσμημένες με χρυσοτυπίες ή λεπτότατο φύλλο χρυσού. Ψάχνοντας για θέματα, εικόνες και αντικείμενα από την καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο, βρήκαμε αυτά τα κομψότατα υποδήματα στη διαδικτυακή παρουσίαση των συλλογών του Χριστιανικού και Βυζαντινού Μουσείου στην Αθήνα. Εξυπακούεται ότι ανήκαν σε «καλόσειρους», μέλη της άρχουσας τάξης, που διακοσμούσαν τις ενδυμασίες τους με χρυσά κλαβία (ταινίες) και τρέσες, χρυσά κουμπιά, χρυσοποίκιλτους ποδόγυρους κι άλλα χρυσοστολίδια.
Το πιο βαρύτιμο και ευφάνταστο τμήμα της φορεσιάς ήταν το περίπλοκο κεφαλοδέσιμο των γυναικών σε συνδυασμό με τις καρφίτσες, τα χτενάκια, τα μικρά στέμματα, τις σειρές τα μαργαριτάρια που έπλεκαν με τα μαλλιά τους και τα περπενδούλια (μακριά βαρύτιμα σκουλαρίκια που στερεώνονταν όχι στα αφτιά, αλλά στο ύφασμα του κεφαλομάντηλου ή σε κάποια κοτσίδα, και κρέμονταν μέχρι τους ώμους της καλοκυράς ή της δεσποσύνης).
Πάντως οι εμβάδες του Μουσείου έχουν ξεχωριστό ενδιαφέρον, διότι, εκτός από τη λεπτότητα και τη χάρη τους, είναι σπανιότατα αντικείμενα, καθώς στα μέρη μας το δέρμα είναι υλικό που φθείρεται εύκολα. Το κλίμα δεν βοηθάει. Ευτυχώς άρχισαν και τα δικά μας μουσεία τις διαδικτυακές παρουσιάσεις, ακόμα και σύντομες ξεναγήσεις, αλλά χρειάζεται πολλή δουλειά ακόμα. Η περίοδος της πανδημίας και η κατ’ οίκον εργασία ήταν μια ευκαιρία, που λίγοι την εκμεταλλεύτηκαν όσο θα μπορούσαν.
 |
| Εμβάδες διακοσμημένες με λεπτότατο φύλλο χρυσού, 5ος-8ος αιώνας. |
 |
| Εμβάδες με χρυσοτυπία σε δέρμα |
 |
| Και αυτό το ζευγάρι από τις συλλογές του Χριστιανικού και Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών. |